Wielu z nas wydawać się może, że najważniejszy wpływ na cenę akcji spółki mają jej wyniki finansowe, na których często głównie się skupiamy, zapominając o rosnącym znaczeniu wyników poza finansowych, do których prezentacji używane jest właśnie ESG. W dzisiejszym zmieniającym się świecie, społeczeństwo, a co za tym idzie rządy, inwestorzy, ale także konsumenci przykładają coraz większą wagę do takich aspektów, jak: środowisko, ekologia, sprawiedliwość społeczna oraz szeroko rozumianej etyki biznesu. Biorąc te zmiany pod uwagę, możemy zauważyć, że to właśnie ESG będzie miało ogromny wpływ na perspektywy rozwoju danej spółki.
ESG to skrót od pierwszych liter wskaźników, które pomagają firmą raportować swoje działania niezwiązane z wynikami finansowymi. Są to wskaźniki: środowiskowe (Environmental), społeczne (Social) oraz ład korporacyjny (Corporate Governance). ESG jest więc takim sposobem zarządzania firmą, który troszczy się o środowisko naturalne, swoich pracowników oraz kierujący się wysoką etyką biznesu, starając się być jak najbardziej przyjazny dla otoczenia. ESG nie jest jednak nową koncepcją, dlatego że wywodzi się z CSR (Corporate Social Responsibility), czyli społecznej odpowiedzialności biznesu. Koncepcje te są do siebie bardzo podobne, dlatego często są ze sobą mylone. ESG jednak jest bardziej opomiarowane, łatwiej dzięki temu monitorować rezultaty działań podjętych przez firmę w tym zakresie.
ESG bez wątpienia można rozpatrywać w kategorii trendu. Zmieniające się nastroje społeczne zmuszają firmy do dostosowania się do nowych oczekiwań i trendów, jakimi są zatrzymywanie zmian klimatu, szeroko pojęty temat równości czy odpowiedzialności społeczne i zrównoważonego rozwoju. Zmiany te jednak są tak daleko idące, że rewolucjonizują także porządek prawny. Takim przykładem jest unijna dyrektywa o sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju, opublikowana w grudniu 2022 roku. Obowiązek ten będzie obejmować sporządzenie raportu już za 2024 rok. Obecnie w Polsce dyrektywą objętych jest około 150 firm, lecz po pełnym wdrożeniu przepisów, czyli od 2027 roku liczba ta wzrośnie do ponad 3500 firm. Pokazuje nam to, że ESG staje się zdecydowanie czymś więcej niż tylko chwilowym trendem i będzie miał znaczący wpływ w przyszłości.
Dużo osób zastanawia się, czy ESG jest szansą, czy zagrożeniem dla rozwoju wielu firm. Odpowiedź na to pytanie brzmi: to zależy. To zależy od tego, jaką mamy firmę i czy mamy zamiar dostosowywać się do zmian, które następują na świecie. Emisja dużej ilości odpadów i szkodliwych gazów, zatruwanie środowiska, brak poszanowania pracowników mogą znacząco obniżyć pozycję naszej firmy na rynku i zniszczyć jej całe społeczne zaufanie. Natomiast w przeciwnej sytuacji, gdy nasza firma podejmie skuteczne działania w sprawie ochrony środowiska i pracowników, raport ESG może stać się ogromną szansą na podniesienie zaufania wobec firmy, jej prestiżu oraz zdobycia mocnej pozycji na rynku, co będzie gwarantowało dynamiczny rozwój.
Wdrożenie ESG nie tylko zwiększy prestiż firmy czy pozwoli zdobyć nowych klientów, ale także ułatwi nam zdobycie finansowania. Banki dużo chętniej udzielają kredytów firmą stosujących się do ESG. W badaniu przeprowadzonym przez firmę KPMG, w którym wzięło udział 48 instytucji finansowych z Polski, Bułgarii, Czech, Chorwacji, Węgier, Rumunii, Macedonii Północnej, Słowacji, Słowenii oraz Serbii ponad 90% ankietowanych zadeklarowało znaczący wzrost istotności kwestii ESG w ramach ich polityki kredytowych. Najlepszym przykładem znaczenia ESG jest grupa Energa, która 17 września 2019 roku pozyskała pierwszy w Polsce kredyt odpowiedzialny społecznie (ESG-linked loan) na łączną kwotę 2 miliardy złotych. Kredyt ten wyznaczył w Polsce nowe standardy kredytowania oraz wspierania firm. Banki przywiązują coraz większą uwagę do działalności firmy i wspierają zrównoważony rozwój. Dzieje się tak, że wdrażanie ESG dotyka także ich. Banki finansujące firmy, których polityka jest wątpliwa, jeśli chodzi o kwestie środowiskowe społeczne, same narażają się na utratę klientów, prestiżu czy nawet pozycji na rynku.
Kolejną szansą dla firm jest efektywna rekrutacja. Wdrożenie ESG zachęci wielu dobrych pracowników do pracy w firmie, która stwarza dla nich przyjazne warunki pracy. Również oddziałuje to na wzrost motywacji wśród pracowników, gdyż czują oni się bardziej doceniani, co przekłada się na wzrost zaangażowania w wykonywane zadania. ESG więc nie tylko pomaga nam z rekrutować lepszych pracowników, ale także zwiększa wydajność i często powoduje identyfikowanie się pracowników z firmą.
W historii światowych rynków finansowych odnotowano liczne analogiczne sytuacje, towarzyszące wzrostowi cen różnych aktywów. Wszystkie jednak charakteryzował ten sam scenariusz: gwałtowny krach, który wywołał prawdziwe załamanie na światowych rynkach. Niemniej jednak, mimo tego, że chaos może się wydawać nieunikniony, historia pokazuje, że gospodarka zawsze powoli odzyskuje równowagę po tego typu wstrząsach. Zjawisko bańki spekulacyjnej jest trudne do uniknięcia, ponieważ psychologia tłumu zawsze wpływa na decyzje inwestorów. Jednakże, będąc w posiadaniu znajomości mechanizmów tego zjawiska, możemy ograniczyć ryzyko strat, świadomi istnienia takich zachowań jak efekt stadny. Warto pamiętać o tym, analizując potencjalne źródła zysku. Inwestowanie zawsze niesie ze sobą pewne ryzyko, dlatego należy unikać fałszywych obietnic szybkiego i bezpiecznego zysku. Często bowiem prowadzi to jedynie do wzmożenia spekulacji i nadmiernej ekspansji bańki cenowej. Świadomość występowania takich sytuacji jest kluczowa dla każdego inwestora, który pragnie uniknąć pułapek rynkowych. Pamiętajmy zatem, że ostrożność i zdrowy rozsądek są najbardziej wartościowymi narzędziami w świecie finansów.