"Klątwa bogactw naturalnych" - czyli czy surowce naturalne są gwarantem wysokiego poziomu rozwoju gospodarczego?

Jednym z najczęściej występujących skutków tego zjawiska jest wysokie uzależnienie gospodarki od eksportu surowców, co sprawia, że przemysł krajowy nie jest w stanie się rozwijać, a zatrudnienie i rozwój gospodarczy w dużej mierze zależą od sytuacji na rynku surowcowym. Sytuacja dla takiego kraju staje się o wiele bardziej dramatyczna, gdy ceny surowców spadają. Wtedy to odnotowuje się spadek zatrudnienia, produkcji, inwestycji, dochodów, eksportu oraz wzrost bezrobocia. Jest to powiązane z tzw. „chorobą holenderską” – nazwa pochodzi od sytuacji, w której znalazła się Holandia w 1959 roku, kiedy to odkryto na jej terytorium duże złoża gazu ziemnego. Z wydobyciem surowców wiążą się wielkie pieniądze, które to zakłócają rozwój gospodarczy, gdyż każdy inny przemysł z wyjątkiem wydobywczego nie jest w stanie utrzymać swojej konkurencyjności na rynkach międzynarodowych. Stąd też, w krajach bogatych w surowce naturalne, bardzo często można spotkać się z ograniczoną działalnością przedsiębiorstw, które nie są powiązane z branżą wydobywczą. Bogactwa naturalne od zawsze stanowiły ogniwo zapalne w konfliktach wewnętrznych, ale także zewnętrznych, gdyż gospodarce hojnie obdarzonej surowcami brakuje efektywnych mechanizmów dystrybucji zysków z ich wydobycia, co przekłada się na zwiększone ryzyko konfliktów o władzę oraz korupcję. Co istotne, eksploatacja surowców nieodzownie łączy się z negatywnym wpływem na środowisko naturalne, zanieczyszczeniem wód, powietrza, a także zwiększonej emisji gazów cieplarnianych.