Mercosur od lat jest jednym z wiodących bohaterów rozważań dotyczących polityki gospodarczej w Ameryce Południowej i nie tylko, ale czym tak naprawdę jest unia z kontynentu Bolivara? Mercado Común del Sur, czyli Wspólny Rynek Południa to międzynarodowa organizacja gospodarcza powołana w 1991 r. Głównymi jej członkami są: Argentyna, Brazylia, Paragwaj, Urugwaj, Boliwia i Wenezuela, jednak członkostwo tej ostatniej zostało zawieszone w 2016 roku przez względy polityczne. W skład unii wchodzą także kraje stowarzyszone, takie jak Peru, Chile, czy Kolumbia. Główną ideą powstania Mercosur było między innymi budowanie więzów ekonomicznych między krajami stowarzyszonymi, wspieranie wolnego handlu i prowadzenie wspólnej polityki celnej wobec krajów spoza bloku, co bywa często kością niezgody wśród krajów członkowskich.
Polityka w Mercosur nie jest wolna od napięć, zwłaszcza w kontekście różnic ideologicznych między krajami. Brazylia pod rządami Jaira Bolsonaro, miała trudne relacje z bardziej lewicową Argentyną, a inne państwa członkowskie również miały różne priorytety polityczne. Sytuacja Wenezueli była kluczowym punktem odniesienia w historii organizacji. Wenezuela, po wejściu do Mercosur w 2012 roku, została zawieszona w 2016 r. z powodu łamania zasad demokracji. To pokazuje, jak organizacja stara się chronić wartości demokratyczne, choć decyzja o zawieszeniu wywołała kontrowersje i zróżnicowane reakcje w regionie.
Jednym z głównych problemów, ale i wyzwań, jest asymetria gospodarcza – w szczególności dominacja Brazylii, która kontroluje znaczną część rynku i PKB regionu. Państwa jak Paragwaj czy Urugwaj, które nie są tak duże, próbują równoważyć tą dominację, szukając alternatywnych partnerów handlowych, na przykład Chin. Różnice w celach gospodarczych dodatkowo utrudniają współpracę – podczas gdy Argentyna koncentruje się na ochronie krajowego rynku, Urugwaj stawia na liberalizację handlu. Mercosur nie ogranicza się jednak jedynie do aspektów gospodarczych; istotnym elementem jego działalności jest promowanie integracji społecznej i kulturowej w regionie. Swobodny przepływ osób między krajami członkowskimi umożliwia obywatelom podejmowanie pracy, nauki czy osiedlanie się w dowolnym państwie bloku, co sprzyja zacieśnianiu więzi między narodami. W ramach współpracy kulturalnej organizowane są liczne festiwale, wystawy i programy edukacyjne mające na celu promowanie różnorodności kulturowej regionu. Przykładem może być coroczny Festiwal Kultury Mercosur, podczas którego artyści z różnych krajów prezentują swoje dzieła, muzykę i tradycje, przyczyniając się do wzajemnego zrozumienia i szacunku. W dziedzinie edukacji kraje członkowskie realizują programy wymiany studenckiej oraz wspólne projekty badawcze. Inicjatywy takie jak „Mercosur Educativo” mają na celu harmonizację systemów edukacyjnych, ułatwiając uznawanie dyplomów i kwalifikacji zawodowych w całym regionie. Dzięki temu studenci i profesjonaliści mogą swobodnie rozwijać swoje kariery w różnych krajach bloku.
Relacje między Peru a Chile, choć niebezpośrednio związane z Mercosur, mają istotny wpływ na stabilność i współpracę w regionie. Historyczne spory, takie jak konflikt o granice morskie, zostały częściowo rozwiązane dzięki orzeczeniu Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w 2014 roku, które ustaliło nową linię graniczną na Pacyfiku. Mimo to, pewne napięcia nadal się utrzymują, wpływając na współpracę między tymi krajami. Oba państwa dążą do wzmocnienia relacji poprzez inicjatywy takie jak spotkania bilateralne, umowy handlowe i projekty infrastrukturalne mające na celu integrację regionu. Współpraca w ramach Sojuszu Pacyfiku, do którego należą oba kraje, stanowi platformę do pogłębiania więzi i wspólnego działania na arenie międzynarodowej.
Przyszłość Mercosur zależy od zdolności krajów członkowskich do przezwyciężenia różnic politycznych i gospodarczych oraz adaptacji do dynamicznie zmieniającego się otoczenia międzynarodowego. Kluczowe znaczenie mają negocjacje handlowe z Unią Europejską, które z jednej strony mogą otworzyć nowe możliwości, ale z drugiej także stanowić wyzwanie dla lokalnych rynków. Polska, podobnie jak Francja, wyraziła sprzeciw wobec obecnej formy umowy UE-Mercosur, obawiając się negatywnego wpływu na rodzimych rolników i konkurencyjność europejskiego sektora rolnego. Premier Polski, Donald Tusk, podkreślił, że umowa w jej aktualnym kształcie jest nie do zaakceptowania, co wskazuje na potrzebę dalszych negocjacji i dostosowań, aby uwzględnić interesy wszystkich stron. Dodatkowo, wewnętrzne napięcia polityczne, takie jak różnice ideologiczne między rządami krajów członkowskich, mogą wpływać na spójność i efektywność bloku. Przykładem jest wspomniane zawieszenie Wenezueli w prawach członka organizacji, co podkreśla znaczenie wspólnych wartości w jej ramach.
Mercosur odgrywa kluczową rolę w integracji gospodarczej, społecznej i kulturowej Ameryki Południowej. Jednakże, aby sprostać wyzwaniom współczesnego świata, konieczne jest dalsze zacieśnianie współpracy, harmonizacja polityk oraz otwartość na dialog w obliczu różnic. Tylko w ten sposób możliwe będzie pełne wykorzystanie potencjału, jaki niesie ze sobą integracja regionalna, przynosząc korzyści wszystkim krajom członkowskim i ich obywatelom.
https://www.money.pl/gospodarka/umowa-handlowa-ue-mercosur-w-europie-spotyka-sie-z-oporem-7101009783667360a.html
https://pl.wikipedia.org/wiki/Mercosur
https ://obserwatorgospodarczy.pl/2024/08/01/boliwia-wstepuje-do-mercosur-kraj-posiada-najwieksze-na-swiecie-zloza-litu
https://samorzad.infor.pl/wiadomosci/6797123https://en.wikipedia.org/wiki/Chile%E2%80%93Peru_relations
https://en.wikipedia.org/wiki/Argentina%E2%80%93Brazil_relations