Słowo o raporcie
Rok kończący drugą dekadę XXI wieku zapisał się w historii jako okres burzliwy i nieprzewidywalny. Przez cały ten okres, jako Profit Journal opisywaliśmy zdarzenia gospodarcze z Polski i Świata, a także analizowaliśmy otaczającą nas rzeczywistość.
Opublikowane podsumowanie minionego roku zawiera 12 krótkich, aczkolwiek treściwych raportów miesięcznych oraz 12 analiz „wykresów miesiąca”, czyli zjawisk, które w danym okresie cieszyły się bardzo dużym zainteresowaniem.
Niektóre informacje są tylko sygnalizowane. Z tego powodu, przy wielu z nich zamieszczono odnośniki do artykułów opublikowanych na naszej stronie na portalu Facebook.
Styczeń
3 stycznia został zamordowany irański generał Hasem Sulejmani. Spowodowało to eskalację nastrojów między Stanami Zjednoczonymi, a ich głównym rywalem na Bliskim Wschodzie. Miało to krótkotrwały wpływ na rynek surowców, zwłaszcza na cenę ropy naftowej oraz złota. Ostatecznie, po kilku dniach wzajemnych gróźb i nielicznych przejawach agresji, emocje zaczęły opadać. Niestety, na skutek błędu irańskich żołnierzy zginęło 176 pasażerów lotu z Teheranu do Kijowa. Samolot został przez nich wzięty za pocisk skierowany w irańską placówkę wojskową i zestrzelony. https://tiny.pl/7v298
Powodem do dyskusji o stanie planety stały się relacje z płonącej Australii. Pożary o olbrzymim zasięgu dotykają niemal wszystkie regiony świata – co kilka lat niszczą Australię, Amazonię, DR Konga, Syberię czy zachodnie stany USA. Powstałe straty są często niemierzalne. Większość tych zdarzeń jest efektem działalności człowieka – bezpośrednim, ale też i pośrednim. Pożary wybuchające samoistnie są wynikiem ekstremalnie wysokich temperatur, będących rezultatem zmian klimatycznych, powodowanych w dużej części przez ludzi. W styczniu spłonęła część australijskiej gospodarki, której istotnymi elementami są rolnictwo oraz turystyka. Niestety, można spodziewać się, że w najbliższych latach ten niszczący proces będzie jeszcze częstszy oraz coraz bardziej destrukcyjny.
https://tiny.pl/7v296
15 stycznia Donald Trump oraz wicepremier Chin Liu He podpisali wynegocjowane w grudniu wstępne porozumienie handlowe. Miało one rozpocząć proces normalizacji stosunków handlowych między dwiema największymi gospodarkami. Trwająca od marca 2018 roku wojna handlowa spowalniała wzrost gospodarczy obu państw. Przewaga jej kosztów nad korzyściami skłoniła przedstawicieli obu krajów do negocjacji.
Dzień później ogłoszono przesunięcie planowanej na 16 kwietnia premiery gry Cyberpunk 2077. Decyzja ta spowodowała zachwianie kursem akcji CD Projekt (w czasie sesji następnego dnia akcje taniały nawet o 15%), jednak weekend sprzyjał uspokojeniu nastrojów inwestorów, którzy ponownie zaczęli wierzyć w polskiego producenta gier i już na poniedziałkowej sesji powstała luka została domknięta.
W drugiej połowie stycznia odbywało się jubileuszowe – 50. Światowe Forum Ekonomiczne. Jednym z tematów spotkań były niewątpliwie prognozy MFW, z których wynikało, że światowa gospodarka w 2020 roku urośnie o 3,3%.
24 stycznia opinia publiczna poznała plany ekspansji Polskiej Grupy Lotniczej. Właściciel PLL LOT miał według przedstawicieli polskiego rządu przejąć niemiecką firmę transportową Condor Airlines, będącą do tej pory w posiadaniu upadłej w 2019 roku grupy turystycznej Thomas Cook. To działanie miało umocnić pozycję PGL na europejskim rynku przewoźników i zwiększyć liczbę pasażerów do około 20 milionów rocznie. W kwietniu okazało się, że do planowanego przejęcia nie dojdzie. W listopadzie Condor złożył pozew przeciw PGL w związku z odstąpieniem od umowy. Niemiecka spółka żąda odszkodowania w wysokości 55,8 mln euro.
Wykres miesiąca
Wskaźnik cen dóbr konsumpcyjnych w styczniu wzrósł o 4,4 proc. względem ubiegłego roku. Był to najwyższy odczyt wskaźnika od 2011 roku. Ekonomiści zastanawiali się nad sensem ekspansywnie prowadzonej polityki pieniężnej. Wielu z nich postulowało podniesienie stóp procentowych, w celu hamowania procesów inflacyjnych. Przez cały rok Polska plasowała się wśród państw o najwyższej inflacji w UE. Jej tempo ustabilizowało się poniżej poziomu z pierwszego kwartału i oscylowało w okolicach 3 proc.. Było to wynikiem spowolnienia gospodarczego oraz przecen na rynku paliw. Te zjawiska równoważyły prowadzoną przez władze politykę gospodarczą, która opierała się w dużym stopniu na pompowaniu pieniądza na rynek.
Luty
Drugi miesiąc minionego roku Unia Europejska rozpoczęła jako organizacja zrzeszająca już tylko 27 państw. O północy z dnia 31.01 na 1.02.2020 r. Wielka Brytania po ponad 43 latach członkostwa opuściła Unię Europejską. Jednocześnie rozpoczął się 11-miesięczny okres przejściowy, podczas którego miały zostać dokładnie sprecyzowane przyszłe stosunki pomiędzy Wielką Brytanią a UE. Ostateczne warunki współpracy zostały ustalone w Wigilię, zaś umowa handlowa została zatwierdzona przez Radę UE 29.12.2020 r., na dwa dni przed wejściem jej w życie.
https://tiny.pl/7v29v
3 lutego, po 10-dniowej przerwie związanej z obchodzeniem Święta Nowego Roku Księżycowego, w Chinach na parkiet powrócili inwestorzy. W związku z rozprzestrzeniającym się tajemniczym wirusem, ich nastroje ciężko nazwać świątecznymi. Indeks Shanghai Composite na otwarciu tracił blisko 9 proc, taniały również surowce. Wśród zachodnich komentatorów pojawiły się obawy dotyczące możliwego wpływu sytuacji w Azji na gospodarki europejskie i amerykańskie.
https://tiny.pl/7v29b
Duże zainteresowanie budziły notowania Tesli. Giełdowa wycena spółki zaczęła przewyższać kapitalizację Grupy Volkswagen, co budziło zaskoczenie wśród wielu analityków. Warto dodać, że niespełna rok później, Tesla stała się jedną z najwyżej wycenianych spółek na świecie, wartą na giełdzie więcej niż 9 kolejnych spółek działających w przemyśle motoryzacyjnym razem wziętych.
W drugiej połowie lutego rozpoczęła się wyprzedaż akcji na europejskim rynku. Było to wynikiem pojawienia się informacji o ognisku zakażeń wirusem w północnych Włoszech.
Tygodniowe stopy zwrotu za ostatni miesiąc lutego charakteryzowały się bardzo niskim poziomem. WIG-20 stracił 15,30 proc., DAX 12,44 proc., a S&P 500 11,49 proc.. Panika związana z Covid-19 rozlała się na cały świat. https://tiny.pl/7v293
Wykres miesiąca
Kurs złota w lutym kontynuował trwające od przeszło roku wzrosty. Do tradycyjnych czynników napędzających wzrost notowań surowca należą napięcia polityczne czy przewidywanie spowolnienia gospodarczego. W lutym notowania złota były napędzane również przez zagrożenie wynikające z epidemii wirusa. Poza korektą z 28 lutego, zmiany notowań w tym miesiącu nie charakteryzowały się dużą amplitudą. Największe zamieszanie na rynku miało miejsce w marcu. Wpisało się ono w zjawiska obserwowane na rynkach kapitałowych. Złotu odrobienie strat z drugiego tygodnia marca zajęło zaledwie miesiąc. Rosnąca niepewność co do przyszłości oraz słabszy dolar spowodowały, że notowania złota przebiły poziom 2000 USD za uncję. Ostatni kwartał roku charakteryzował się zmiennymi nastrojami na rynku. Po dłuższym okresie spadków, w grudniu zaobserwowano zwiększoną chęć znalezienia się przez inwestorów w „bezpiecznej przystani”.
Marzec
4 marca potwierdzono wykrycie wirusa Sars-Cov-19 na terenie Polski. Ta informacja nie była raczej dla nikogo zaskoczeniem, jednakże rynki zareagowały nerwowo. Środowy komunikat sprawił, że po dwóch wzrostowych sesjach, kolejne trzy dni przyniosły znaczne spadki, które spowodowały zamknięcie tygodnia przez WIG-20 na poziomie około 4 proc. „poniżej kreski”. W kontrze do rynku, dynamiczne wzrosty zanotowały mało znane spółki, takie jak Harper i Mercator.
Drugi tydzień miesiąca mijał pod znakiem obserwacji rozlewającej się po świecie epidemii oraz czerwieni na giełdach. Okres 9-13 marca można śmiało nazwać „czarnym tygodniem”. Na koniec tygodnia DAX tracił 20,01 proc., FTSE 16,91 proc., a WIG-20 22,62 proc.
Polskie władze regularnie informowały o nowych restrykcjach. 11 marca zamknięto placówki oświatowe. Wzorem innych państw, 15 marca wprowadzano zakaz wykonywania komercyjnych przewozów lotniczych w ruchu krajowym i międzynarodowym. 24 marca ogłoszono pakiet restrykcji, który zawierał m.in. zakaz przemieszczania się.
https://tiny.pl/7v2wf
Banki centralne podejmowały decyzje o cięciu podstawowych stóp procentowych. Inicjowały także programy luzowania ilościowego. Rada Polityki Pieniężnej nie wyłamała się z tego schematu. 17 marca przedstawiono komunikat o obniżeniu stóp procentowych.
https://tiny.pl/7v2wk
Panika odbiła się także na wartości złotego. Kurs EUR/PLN w marcu wzrósł o blisko 30 gr. Złoty względem euro ostatni raz był tak tani w 2009 roku.
Wykres miesiąca
Marcowa panika na rynkach akcji nie ominęła warszawskiego parkietu. W najgorszym momencie indeks WIG-20 spadł poniżej 1250 punktów. W porównaniu z początkiem roku oznaczało to spadek notowań o ponad 43%. Skala wyprzedaży akcji spółek na GPW była znacznie większa od ucieczki z parkietu w czasach kryzysu finansowego. Wycena spółek była zależna od decyzji politycznych i danych związanych z epidemią. Stabilizacja sytuacji w czasie trwania pierwszej fali pandemii uspokoiła nastroje. Niska wycena spółek przyciągała zainteresowanie nowych inwestorów. Te czynniki powodowały powolne odrabianie strat przez spółki z polskiej giełdy. Miesiące wakacyjne były okresem stabilizacji notowań indeksu „blue chipów”. Kurs oscylował w okolicach 1800 punktów. Uderzenie drugiej fali pandemii oraz powrót restrykcji osłabiło optymizm na rynkach. Wrzesień oraz październik przyniosły liczącym na wzrost kursów inwestorom znaczne straty. Informacje dotyczące szczepionki oraz poprawiająca się sytuacja epidemiologiczna sprawiły, że ostatnie tygodnie roku dla większości spółek wiązały się z wyraźnymi wzrostami. Na koniec roku, indeks WIG-20 niemal w całości odrobił straty zanotowane w związku ze światowym kryzysem.
Kwiecień
Początek czwartego miesiąca roku oznaczał zmianę na pozycji polskiego lidera pod względem kapitalizacji na Giełdzie Papierów Wartościowych. Wieloletni lider, PKO BP, ucierpiał przez niepewność inwestorów wokół szybko rozprzestrzeniającej się pandemii COVID-19 i działań Rady Polityki Pieniężnej. Jego miejsce zajął CD Projekt, którego wartość rynkowa przekroczyła wówczas 27,1 miliarda złotych.
https://tiny.pl/7v2wz
Całkowity lockdown sprawił, że wiele firm musiało szukać pomocy ze strony państwa. W celu wsparcia gospodarki i ochrony miejsc pracy rząd Mateusza Morawieckiego ogłosił wprowadzenie tarczy antykryzysowej, której wartość miała wynieść 212 miliardy złotych, co odpowiadało za około 10% polskiego PKB. W ciągu pierwszego tygodnia od wejścia programu w życie przedsiębiorcy złożyli ponad 190 tysięcy wniosków o udzielenie pomocy finansowej.
https://tiny.pl/7v2ch
Mimo marcowych obniżek stóp procentowych, w kwietniu Rada Polityki Pieniężnej zdecydowała się na kolejne cięcia. RPP postanowiła, że stopa referencyjna zostanie obniżona z 1% do 0,5%, a oprocentowanie depozytów w Narodowym Banku Polskim z 0,5% do 0%. Ruch organu był zaskoczeniem dla wielu ekonomistów, którzy nie spodziewali się kolejnej zmiany wysokości stóp, a także tempa ich zmniejszania. Należy również zauważyć, że stawki osiągnęły najniższy poziom w historii Polski.
Wykres miesiąca
Kwiecień był pierwszym miesiącem, który był w całości objęty lockdownem w Europie. Rządy w panice przed nieznaną chorobą rozpoczęły wprowadzenie rygorystycznych restrykcji i przepisów sanitarnych.
Konsekwencją takiej sytuacji było gwałtowne załamanie popytu na paliwo. Oznaczało to fatalne wieści dla producentów ropy naftowej, której cena szybko topniała. Kulminacja rekordowych spadków nastąpiła 20 kwietnia, kiedy to cena baryłki ropy WTI osiągnęła w pewnym momencie -40,32 USD. Inwestorzy obawiali się, że Stany Zjednoczone nie zdołają przechować całej wydobywanej nafty, a co za tym idzie będzie ona sprzedawana po wyjątkowo niskich cenach.
https://tiny.pl/7v251
Pierwszy w historii przypadek ujemnej ceny surowca zmusił do podjęcia działania Biały Dom. Prezydent USA Donald Trump ogłosił zamiar wypełnienia wszystkich kontrolowanych przez państwo zbiorników – łącznie miało to pozwolić na przechowanie dodatkowych 75 milionów baryłek ropy naftowej.
Na nadzwyczajną sytuację na rynku zareagowała także Organizacja Krajów Eksportujących Ropę Naftową (OPEC) i Rosja. Podczas kwietniowego spotkania przedstawicieli państw wchodzących w skład OPEC i Rosji zadecydowano o największym w historii cięciu produkcji ropy. Od 1 maja na rynek miało trafiać 9,7 miliona baryłek ropy naftowej mniej, co odpowiadało aż 10% całej światowej produkcji. W kolejnych miesiącach cena czarnego złota odbiła się od dna i powróciła w okolice 40 dolarów za baryłkę.
Maj
Po początkowej panice i prewencyjnym zamrażaniu gospodarek, kolejne państwa decydowały się na luzowanie obostrzeń. Tak było też w przypadku Polski, gdzie od 4 maja zezwolono na wznowienie działalności centrów handlowych. Różnicą w stosunku do przedcovidowej rzeczywistości nie był jedynie nowy reżim sanitarny, ale także zamknięte kina i siłownie. Ograniczenia nie ominęły również branży gastronomicznej, która wciąż nie mogła otworzyć swoich lokali dla klientów, a dania wydawane były jedynie na wynos.
W maju nadszedł czas na szacowanie strat z początku roku. Kryzys wyraźnie odcisnął piętno na wszystkich europejskich państwach, czego dobrym przykładem jest dynamika wzrostu niemieckiej gospodarki, która w pierwszym kwartale 2020 roku wyniosła -2,2% w ujęciu kwartalnym i -1,9% w ujęciu rocznym. Inne państwa strefy euro poradziły sobie jeszcze gorzej – dynamika PKB we Francji wynosiła -5,8% k/k, w Hiszpanii -5,2% k/k, a we Włoszech -4,7% k/k.
Według danych zebranych przez Główny Urząd Statystyczny, w kwietniu 2020 roku sprzedaż detaliczna spadła o 22,9% r/r, co przekraczało przewidywania analityków, którzy spodziewali się spadku w wysokości 19,7%. Gwałtownego uderzenia doświadczyła także produkcja przemysłowa, która zmniejszyła się o 24,6%. W tym przypadku analitycy ankietowani przez Polską Agencję Prasową pomylili się o blisko 15 p.p., szacując regres w wysokości 10%. Zaskoczeniem dla ekspertów był również wzrost przeciętnego wynagrodzenia brutto w sektorze przedsiębiorstw o 1,9% r/r do poziomu 5285,01 złotych.
https://tiny.pl/7v2cr
Wykres miesiąca
Po dwóch obniżkach stóp procentowych w marcu i w kwietniu członkowie Rady Polityki Pieniężnej zdecydowali o kolejnym cięciu. W ten sposób od końcówki maja stopa referencyjna wynosi w Polsce 0,1%, depozytowa 0%, a lombardowa 0,5%. Podjęcie takiej decyzji ponownie zaskoczyło ekonomistów. Eksperci Pekao zwracali uwagę, że inwestorzy mogą mieć wątpliwości co do przewidywalności polityki prowadzonej przez RPP, co może przełożyć się na niepewność na rynku. Monika Kurtek, główna ekonomistka Banku Pocztowego, ostrzegała natomiast przed możliwą destabilizacją systemu finansowego, która spowolniłaby przyszłe ożywienie.
W celu wzmocnienia konsumpcji stopy procentowe obniżono także w Stanach Zjednoczonych. Decydenci Rezerwy Federalnej dokonali dwóch cięć, które doprowadziły do obniżenia stawki stóp procentowych w okolice zera (w przedziale od 0% do 0,25%). Podobne kroki podjęto w Wielkiej Brytanii, gdzie stopa procentowa została obniżona z 0,75% do 0,1%.
Czerwiec
Na początku czerwca Stanami Zjednoczonymi wstrząsnęła informacja o śmierci George’a Floyda. Zamieszki wybuchły w większości dużych amerykańskich miast, jednak giełda nie zareagowała spadkami. https://tiny.pl/7v2c9
Minister aktywów państwowych Jacek Sasin zapowiedział, że 12 kopalń (10 należących do Polskiej Grupy Górniczej i 2 należące do Jastrzębskiej Spółki Węglowej) wstrzyma wydobywanie węgla. Decyzja miała być podyktowana troską o zdrowie górników, ponieważ na Śląsku liczba zachorowań na COVID-19 rosła najszybciej w całym kraju. Przedstawiciele NSZZ „Solidarność” zwrócili się do premiera Mateusza Morawieckiego z prośbą o zmianę decyzji ministra argumentując, że straty jakie poniesie PGG w ciągu miesiąca mogą wynieść nawet 500 milionów złotych.
https://tiny.pl/7v2cd
Trwająca na świecie pandemia doprowadziła nie tylko do utrudnienia w sprzedaży produktów, ale także do przerwania wielu łańcuchów dostaw. Beneficjentem takiej sytuacji stała się miedź, której cena rośnie od połowy marca. Inwestorzy obawiali się, że ograniczenia sanitarne spowodują załamanie podaży surowca. Według peruwiańskiego rządu, krajowa produkcja miedzi spadła w 2020 roku nawet o 15%. Na problemach swoich odpowiedników z Ameryki Południowej zyskał KGHM. Cena akcji polskiego giganta urosła od marcowego dołka na poziomie 48,01 złotych do 185,25 złotych w grudniu.
Wykres miesiąca
Kryzys gospodarczy doprowadził do upadku liczne przedsiębiorstwa, co przełożyło się na gwałtowny wzrost bezrobocia. W ciągu pierwszych trzech miesięcy epidemii w Stanach Zjednoczonych po zasiłek dla bezrobotnych zgłosiło się ponad 45 milionów ludzi. Okresem z najszybszym przyrostem liczby bezrobotnych był tydzień zakończony 4 kwietnia, kiedy to pracę straciło 6,6 miliona osób.
Rynek pracy musiał zmierzyć się z pandemią również na Starym Kontynencie. Według danych Eurostatu, w kwietniu 2020 roku bezrobocie w strefie euro wzrosło do 7,3%, a w całej Unii Europejskiej do 6,6%. Najgorzej sytuacja wyglądała w przypadku obywateli Hiszpanii poniżej 25 roku życia – stopa bezrobocia w tej grupie wyniosła 33,2%.
Na tle innych państw Polska wypada lepiej. Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że w czerwcu bezrobocie osiągnęło poziom 6,1%, co wyznaczyło górną granicę wzrostu stopy bezrobocia w 2020 roku w naszym kraju.
Lipiec
Miesiące wakacyjne charakteryzowały się relatywnie niskimi przyrostami zakażonych koronawirusem, a świat chwilowo powrócił do względnej normalności.
Z początkiem lipca poznaliśmy wyniki referendum wprowadzającego szereg zmian w konstytucji Federacji Rosyjskiej. Ponad 78 proc. osób biorących udział w referendum poparło zmiany w ustawie zasadniczej. Najważniejsza zmiana dotyczyła urzędu prezydenta. W świetle wcześniejszych zapisów rosyjskiej ustawy zasadniczej, prezydent Putin nie miałby możliwości ubiegać się o reelekcje w kolejnych wyborach. Obecna kadencja Putina kończy się w roku 2024. Dzięki wprowadzonym zmianom, kolejne kadencje będą naliczały się od nowa, co zapewni prezydentowi możliwość kierowania rządem aż do 2036 roku.
Do urn wyborczych na przełomie czerwca i lipca poszli nie tylko Rosjanie. 12 lipca odbyła się druga tura wyborów prezydenckich w Polsce, które zapewniły reelekcję urzędującemu prezydentowi Andrzejowi Dudzie.
Urzędujący prezydent Andrzej Duda pokonał prezydenta Warszawy w stosunku 51,03 proc. do 48,97 proc.
W połowie lipca parlament brytyjski zdecydował, że chińska firma Huawei nie będzie dostarczycielem technologii, ani urządzeń w brytyjskiej sieci komunikacyjnej 5G. Rząd brytyjski postanowił, iż od końca 2020 roku firmy działające na Wyspach Brytyjskich nie będą mogły kupować sprzętu Huawei, a do 2027 działalność firmy chińskiej na brytyjskim rynku w ramach technologii 5G zostanie całkowicie zlikwidowana. Brytyjczycy, podobnie jak wcześniej amerykanie, uznali, że firma Huawei nie jest partnerem gwarantującym bezpieczeństwo.
Wykres miesiąca
kurs EUR/USD 
indeks DXY
Na rynku Forex obrót generowany jest przede wszystkim na tzw. grupach majors. Zgodnie ze statystykami, dotyczy on ponad ¾ dokonywanych na nim transakcji. Najpopularniejszą parą walutową wśród nich jest para EUR/USD, odpowiadająca za aż 28% transakcji. Miniony rok nie był dobry dla dolara. W ujęciu rocznym stracił względem euro 8.13% wartości.
Rok 2020 był okresem zwiększonej zmienności. Dotyczyło to również rynku walutowego. Niewkalkulowana w żadne modele prognostyczne pandemia zatrzęsła rynkiem forex. Na początku najważniejsza waluta świata zyskiwała, trend ten nie utrzymywał się jednak zbyt długo.
W marcu dolar bardzo dobrze sprawdził się w roli bezpiecznej przystani. W stosunku do głównych walut (indeks DXY), greenback w ciągu dwóch tygodni osiągnął szczyt na poziomie 103,00.
Na tym poziomie aprecjacja dolara się zakończyła. Kolejne tygodnie upływały bowiem pod kontrolą sprzedających. Jako, że indeks dolara wyznacza minima na coraz niższych poziomach, a ostatnio pokonał 91,00 na wykresie tygodniowym, nic nie wskazuje na koniec tego trendu w 2021 roku. Ważna strefa wsparcia, do której mogą zmierzać notowania wypada w pobliżu poziomu 90,00.
Na notowania indeksu (DXY) w największym stopniu wpływa euro. Znaczący udział mają jen, funt szterling oraz dolar kanadyjski. Znikomy udział w indeksie mają korona szwedzka i frank szwajcarski. Udział wymienionych walut to odpowiednio 57,6%, 13,6%, 11,9%, 9,1%, 4,2%, 3,6%.
Euro przełamało linię trendu spadkowego w stosunku do dolara, kształtującą się od szczytu na poziomie 1,6038 osiągniętego w lipcu 2008 r. podczas światowego kryzysu finansowego. To z kolei zwraca uwagę na lokalny szczyt uformowany w lutym 2018 r. na poziomie 1,2555 EUR/USD. Od tamtego momentu do lutego 2020 roku – kurs EUR/USD 1,083 obserwowaliśmy umacnianie się dolara względem euro. Obecnie widzimy powrót do poziomów z początku 2018 r. W tym roku, głównie za sprawą gołębiej polityki FED’u oraz luzowania ilościowego (quantitating easing) strona podażowa przeważała, co odbiło się na kursie dolara względem euro. Szczególną uwagę przykuwa okres wzrostów na parze EUR/USD od końca czerwca do początku sierpnia. Ośmiotygodniowy rajd na głównej parze walut wyniósł kurs z 1,118 do poziomu 1,187 dolara za euro
Chociaż większość analityków zakłada dalsze osłabienie dolara m.in. wobec euro, nikt nie wie co przyniesie 2021 rok. Z perspektywy technicznej, zniżkujący dolar wpisuje się w panujący trend. Istnieje zatem duże prawdopodobieństwo jego kontynuacji.
Sierpień
Początek sierpnia nie był łaskawy dla mieszkańców stolicy Libanu – Bejrutu. 4 sierpnia w miejskim porcie doszło do ogromnej eksplozji. Apokaliptyczne zdjęcia wybuchu szybko obiegły świat. W tragedii zginęły 204 osoby, a ponad 6,5 tys. odniosło obrażenia. Niecały tydzień po wybuchu, do dymisji podał się premier Libanu Hassan Diab wraz ze swym rządem, oświadczając przy tym, że powodem zaniedbań prowadzących do katastrofy była potężna korupcja, która jest chorobą trawiącą libańskie społeczeństwo.
Katastrofa zbiegła się z ciężkim czasem dla gospodarki Libanu. W momencie wybuchu bezrobocie w kraju wynosiło 25%, funt libański gwałtowanie tracił na wartości (inflacja za czerwiec 2020 wyniosła 90%)., a udział osób ubogich w społeczeństwie przekroczył 50%.
9 sierpnia odbyły się wybory prezydenckie na Białorusi. Według oficjalnych wyników, zwyciężył urzędujący prezydent Aleksander Łukaszenko, który miał zebrać ponad 80 % głosów.
Ogólnonarodowe protesty odbywające się w Mińsku i innych miast były największymi manifestacjami w historii niepodległej Białorusi. Głównym oponentem w wyborach oraz twarzą wolnościowych ruchów na Białorusi jest Swiatłana Cichanoukska, która po wyborach wyjechała na Litwę, skąd do tej pory przewodzi opozycyjnym siłom.
Demonstracje odbywają się regularnie. Za udział w protestach białoruskie Służby bezpieczeństwa zatrzymały już ponad 30 tys. osób.
W okresie wakacyjnym wschód nieustannie absorbował naszą uwagę. 20 sierpnia rosyjski opozycjonista Aleksiej Nawalny został przewieziony do szpitala w Omsku, po tym jak na pokładzie samolotu linii Tomsk – Moskwa poczuł się bardzo źle. Po kilku dniach, pozostający w stanie śpiączki polityk, na życzenie rodziny, został przetransportowany do Niemiec, gdzie kontynuowano jego leczenie. Przeprowadzone w Niemczech testy wykazały, że Nawalny został otruty Nowiczokiem. To samo potwierdziły później laboratoria we Francji i Szwecji. Tymczasem lekarze pracujacy w szpitalu w Omsku poinformowali, że w organizmie opozycjonisty nie wykryli żadnej trucizny.
W sierpniu ukazały się również dane z gospodarki chińskiej. Chiny w drugim kwartale osiągnęły potężną nadwyżkę na rachunku obrotów bieżących w wysokości 120 mld USD. Ten świetny wynik był efektem rekordowej nadwyżki w handlu towarami oraz najmniejszego od lat deficytu w wymianie usług. Chiny poradziły sobie z pierwszą falą kryzysu znacznie lepiej od europejskich gospodarek.
Pandemia, globalne przestawienie się na pracę zdalną oraz wzrost bezrobocia spowodowały zmiany na rynku mieszkań przeznaczonych na wynajem. Opublikowane w sierpniu dane za lipiec dla Nowego Jorku nie napawały optymizmem. Liczba pustych mieszkań do wynajęcia lub wystawionych na sprzedaż na nowojorskim Manhattanie wzrosła w lipcu do ponad 13 tys., Był to najwyższy poziom w historii 14-letnich badań.
Wykres miesiąca
W drugim kwartale ubiegłego roku, Produkt Krajowy Brutto (PKB) wyrównany sezonowo spadł o 12,1% kw/kw w strefie euro i o 11,9% w całej Unii Europejskiej.
W ujęciu rocznym najgłębsze spadki PKB w II kwartale zanotowano w Hiszpanii (o 22,1 proc.), Wielkiej Brytanii (o 21,7 proc.) i Francji (o 18,9 proc.).
Z kolei najlepsze wyniki uzyskały: Irlandia (-3,7 proc.), Litwa (-4,0 proc.), Finlandia (-6,3 proc.) i Estonia (-6,5 proc.).
Polska ze spadkiem PKB na poziomie 7,9 proc. jest 6. gospodarką pod względem najmniejszego spadku PKB w UE. Tym razem nie mogliśmy nazywać się „zieloną wyspą” jak miało to miejsce podczas kryzysu finansowego.
Odnosząc się do danych Eurostatu dotyczących zatrudnienia, analitycy Ministerstwa Rozwoju zaznaczyli, że w II kwartale w ujęciu kwartalnym zatrudnienie w strefie euro zmniejszyło się o 2,9 proc., a w całej Unii o 2,7 proc. W ujęciu rocznym spadki te sięgnęły natomiast odpowiednio 3,1 proc. i 2,9 proc.
„Były to największe spadki od początku zbierania danych o zatrudnieniu w 1995 r.” – podkreślił resort.
Drugi kwartał przyniósł największy spadek zatrudnienia (kw/kw) w Hiszpanii (-7,5 proc.), Irlandii (-6,1 proc.), na Węgrzech (-5,3 proc.) i w Estonii (-5,1 proc.). Jedyną gospodarką, która odnotowała wzrost zatrudnienia była Malta (o 0,6 proc.). W Polsce, wg Eurostatu, liczba osób zatrudnionych zmniejszyła się o 1,2 proc. zarówno w porównaniu do I kwartału br., jak i wobec analogicznego okresu poprzedniego roku – zwróciło uwagę MR.
Dane Eurostatu wskazują na zdecydowanie większy spadek liczby przepracowanych godzin niż samego poziomu zatrudnienia
W ujęciu kwartalnym spadek ten wyniósł 12,8 proc. w strefie euro i 10,7 proc. w UE. W porównaniu do II kw. 2019 r. liczba przepracowanych godzin była niższa o 16,6 proc. w strefie euro i o 13,8 proc. w UE.
W Polsce spadki te wyniosły 2,3 proc. w porównaniu do I kwartału br. oraz 2,5 proc. w porównaniu do II kw. 2019 r. Lepsze wyniki od nas uzyskała jedynie Chorwacja (odpowiednio 1,9 proc. i 1,1proc.).
W ujęciu rocznym najwyższe spadki liczby przepracowanych godzin odnotowała Grecja (o 29,8 proc.), Hiszpania (o 24,6 proc.) oraz Portugalia (o 22,6 proc.).
Zauważamy zatem w krajach europejskiego Południa chęć zatrzymania miejsc pracy kosztem liczby przepracowanych godzin. Bez zmniejszania wymiaru pracy, wzrost bezrobocia w krajach Południa Unii byłby jeszcze większy.
Opublikowane we wtorek dane biura statystycznego UE pokazują, że stan gospodarki w dużej mierze wynika z ograniczonej konsumpcji. W II kwartale, wydatki na spożycie gospodarstw domowych zmniejszyły się w strefie euro o 12,4 proc. oraz o 12 proc. w UE. W pierwszych trzech miesiącach spadek konsumpcji (kwartał do kwartału) wynosił 4,5 proc. w strefie euro i 4,2 proc. w UE.
Wrzesień
25 września jest ważną datą dla polskiego górnictwa. Tego dnia ogłoszono harmonogram likwidacji kopalń węgla kamiennego należących do Polskiej Grupy Górniczej. Zamknięcie ostatniego zakładu wydobywczego planowane jest na 2049 r. Ogłoszone porozumienie to efekt kompromisu między stroną rządzącą a związkowcami. Kres górnictwa w Polsce planowo nastąpi za trzy dekady. W międzyczasie żaden górnik nie straci pracy. Do czasu ostatecznej likwidacji, kopalnie mają być subsydiowane przez państwo, co według wyliczeń Rzeczypospolitej może kosztować budżet państwa nawet 1 mld zł rocznie.
https://tiny.pl/7v2c2
Wrzesień 2020 roku przyniósł zmianę na stanowisku premiera Japonii. Yoshihide Suga zastąpił dotychczasowego szefa rządu – Shinzō Abe, który po prawie 8 latach rządów zrezygnował z pełnionej funkcji. Powodem tej decyzji miał być zły stan zdrowia. Jego następca, zapowiadał kontynuację polityki swojego poprzednika, która w sferze gospodarki określona została Abenomiką – na wzór słynnej Reaganomiki. Nowy premier przez ostanie dwie kadencje był szefem kancelarii premiera. Przed Japonią stoją poważne wyzwania wewnętrzne – rynek pracy, starzejące się społeczeństwo, stagnacja gospodarcza, wynoszący 230% dług publiczny. Nie bez znaczenia są również wyzwania na polu polityki zagranicznej, zwłaszcza w obszarze Indo-Pacyfiku jak i relacji z Chinami.
Wykres miesiąca
25 września związki zawodowe i rząd podpisały porozumienie kończące spór o kształt reformy górnictwa. W treści sygnowanego dokumentu rząd zobowiązuje się między innymi do wystąpienia do Komisji Europejskiej o zgodę na pomoc publiczną, w szczególności finansowanie bieżącej produkcji, celem zapewnienia stabilności funkcjonowania spółek górnictwa węgla kamiennego.
Do porozumienia udało się dojść pomimo gorącej atmosfery protestów. Opracowany plan rządu zakłada zamknięcie ostatniej kopalni do 2049 r. Z zapisów porozumienia wynika, że 80,5 tys. osób zatrudnionych w sektorze ma zagwarantowane zatrudnienie do emerytury. Jeśli nie uda się ich przenieść do innych kopalń, będą mogli skorzystać z osłon: kilkuletnich urlopów lub jednorazowych odpraw.
Porozumienie dotyczy tylko kopalń Polskiej Grupy Górniczej i Węglokoksu. Najszybciej, bo już w 2021 r., zamknięta ma być kopalnia Pokój w Rudzie Śląskiej, gdzie wyczerpują się zasoby surowca. Najdłużej eksploatować zasoby ziemi będą kopalnie rybnickie – ostatnia z nich aż do 2049 r.
Kością niezgody na chwilę obecną jest deklarowany przez przedstawicieli rządu przyszłoroczny spadek popytu na węgiel kamienny ze strony krajowej energetyki. Ma on sięgnąć 7 mln ton surowca.
Kluczową kwestią będzie uzyskanie pozwolenia Unii Europejskiej na subsydiowanie przemysłu wydobywczego w kolejnych dekadach. Mając na uwadze zapisy Porozumienia Paryskiego i wynikające z niego plany redukcji emisji CO2, możemy spodziewać się niepomyślnej dla polskiej strony decyzji. Do połowy lutego ma zostać opracowana szczegółowa umowa społeczna, określająca funkcjonowanie spółek górniczych.
W całym 2019 polskie górnictwo wydobyło 61,6 mln t węgla kamiennego. W tym 49,6 mln t (mniej o 1,8 mln t niż rok wcześniej) węgla energetycznego i 12 mln t (więcej o 24 tys. t niż w 2018 r.) węgla koksowego. Oznacza to, że polskie kopalnie w tym czasie wyprodukowały o 2,8 proc. (1,76 mln t) mniej niż w 2018 r. Sprzedaż również spadała: węgla kamiennego o 4,1 mln t mniej niż w 2018 roku, energetycznego o 3,7 mln t niż w 2018 r., a koksowego mniej o 0,37 mln t.
Warto jednak też spojrzeć na problem nierentownych kopalni z perspektywy polskiej energetyki.
Polska powoli rozpoczyna proces transformacji energetycznej, niemniej dalej nasza gospodarka jest oparta przede wszystkim na paliwach kopalnianych. Udział węgla w produkcji energii elektrycznej w 2019 r. wyniósł 73,6%. Jest to o 4,8 p.p. mniej niż rok wcześniej. Miniony rok był rekordowym dla energii odnawialnych. Ich udział w produkcji energii elektrycznej wyniósł 15,4% – najwyższy wynik w historii.
Zmiany w polskiej energetyce są zauważalne, choć przed nami jeszcze daleka droga. Niemniej możemy się spodziewać, że temat kopalń i górników będzie istotnym przedmiotem analiz w 2021 roku.
Październik
1 października weszły w życie zmiany w ustawie o transporcie drogowym. Nowelizację nazwano potocznie hasłem „lex Uber”. Główną wprowadzoną zmianą było rozszerzenie obowiązku posiadania licencji taksówkarskiej. Zdaniem rządu te zmiany miały ujednolicić rynek przewozowy oraz zwiększyć bezpieczeństwo przejazdów.
https://tiny.pl/7v2cv
12 października miał miejsce debiut Allegro na Giełdzie Papierów Wartościowych. Pierwsza sesja miała być sądnym dniem dla lidera polskiego rynku e-commerce. W wyniku pierwszej oferty publicznej cena akcji dla inwestorów indywidualnych została ustalona na poziomie 43 zł za akcję. W związku z dużym zainteresowaniem walorami spółki redukcja zapisów sięgnęła blisko 85% w przypadku inwestorów indywidualnych oraz 90% w przypadku inwestorów instytucjonalnych. Popyt w ciągu kolejnych sesji okazał się na tyle silny, że akcje spółki wyceniane były momentami nawet w okolicach 99 zł. Allegro po kilku dniach zostało włączone do indeksu WIG-20.
https://tiny.pl/7v2cz
Opublikowane dane dotyczące inflacji w Polsce wciąż nie napawały optymizmem. Według raportu opublikowanego przez Eurostat inflacja w październiku w dalszym ciągu była najwyższa w całej Unii Europejskiej, wynosząc 3,8 proc.
W Polsce zaobserwowano przyrost tempa zakażeń koronawirusem. Na coraz większym terenie obowiązywały restrykcje, wynikające ze znalezienia się jednostek samorządowych w określonych strefach.
Wykres miesiąca
29 października 2020 r. Prezydent podpisał ustawę o zmianie ustawy budżetowej na rok 2020. Nowelizacja budżetu była wymuszona koniecznością zapewnienia wystarczających środków na przeciwdziałanie ekonomiczno-społecznym skutkom Covid-19 oraz zabezpieczeniem środków pieniężnych na poczet realizacji przyszłorocznych wydatków o charakterze socjalnym. Zgodnie z nowelizacją, dochody budżetu państwa w 2020 r. będą niższe od zaplanowanych o 36,7 mld zł (398,7 mld zł po nowelizacji wobec planowanych 435,3 mld zł). Jednocześnie zaplanowane wydatki budżetowe zwiększono o 72,7 mld zł, do poziomu 508 mld zł powodując tym samym największy deficyt budżetowy w historii Polski wynoszący 109,3 mld zł. Tak duży deficyt stanowi blisko 5 proc. PKB kraju. Ponadto nie uwzględnia wcześniejszych pakietów pomocowych realizowanych w ramach tarczy antykryzysowej PFR, czy Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 BGK.
Listopad
Listopad obfitował w pozytywne informacje, które przekładały się na rekordowe zwyżki giełd. Dow Jones pierwszy raz w historii znalazł się powyżej poziomu 30 tys. punktów, a dla S&P 500 listopad był najlepszym miesiącem od 30 lat. W Polsce WIG-20 zakończył miesiąc 20,7 proc. wzrostem, co było najlepszym wynikiem od 2001 roku.
W pierwszym tygodniu listopada odbyły się wybory prezydenckie w USA, w których zwycięstwo odniósł Joe Biden. Niedługo po zwycięstwie Bidena, jednoznacznie pozytywnie ocenianego przez rynki, pojawiły się wiadomości o pozytywnych zakończeniu procesu tworzenia szczepionki przez amerykańską spółkę Pfizer. Opracowana przez koncern szczepionka w badaniach wykazała 90 proc. skuteczność w zapobieganiu infekcji koronawirusem. Jednocześnie koncern zadeklarował, że będzie w stanie wyprodukować 50 milionów dawek szczepionek w 2020 roku i do 1,3 mld dawek do końca 2021 roku, co dało nową nadzieję na skrócenie długości okresu trwania pandemii i tym samym zmniejszeniu jego negatywnych skutków gospodarczych.
https://tiny.pl/7v2dh
W Azji 15 krajów regionu podpisało na szczycie w Hanoi umowę o wolnym handlu. Ta wielka strefa wolnego handlu obejmie region Azji i krajów pacyficznych wraz z Australią, zamieszkiwany przez dwa miliardy ludzi.
https://tiny.pl/7v2dq
W przedostatnim miesiącu roku kalendarzowego doszło do roszady w składzie głównego indeksu WIG20. Jego skład, w związku z przejęciem przez Iliadę, opuścił Play Communications. Jego miejsce zajęło Asseco Poland S.A. .
Wykres miesiąca
W wyborach prezydenckich, które odbyły się 3 listopada w USA zwyciężył Joe Biden, zostając tym samym 46 prezydentem Stanów Zjednoczonych Ameryki. Wyniki w głosowaniu powszechnym przełożyły się na 306 głosów elektorskich reprezentanta Partii Demokratycznej wobec 232 głosów elektorskich ubiegającego się o reelekcję Donalda Trumpa. Na oficjalny werdykt trzeba było czekać ponad miesiąc. Procedura zliczania głosów ze względu na ogromne zainteresowanie głosowaniem korespondencyjnym (przeszło 100 000 000 osób skorzystało z tej możliwości) uległa znacznemu wydłużeniu. Sztab wyborczy Donalda Trumpa zwracał uwagę na rzekome liczne nieprawidłowości w procesie wyborczym. W stanach Georgia czy Wisconsin doprowadzono do ponownego zliczania głosów. Światowe rynki już po wstępnych wynikach zareagowały silnymi wzrostami indeksów. Wygrana Joe Bidena postrzegana jest pozytywnie przez inwestorów, ze względu na spodziewane złagodzenie polityki handlowej. Analitycy zakładają, że spodziewane działania inwestycyjne w zakresie służby zdrowia, energii odnawialnej czy infrastruktury dodatkowo mogą stymulować spółki z tych sektorów.
Grudzień
Ostatni miesiąc tego roku stał pod znakiem widma trzeciej fali koronawirusa, powrotu do restrykcji w kolejnych europejskich krajach i wdrażaniu programów szczepień. Na wprowadzenie ponownych lockdownów zdecydowały się między innymi rządy Holandii, Niemiec, Czech, Litwy czy Słowacji..
http:// https://tiny.pl/7v2dg
Również w Polsce minister zdrowia Adam Niedzielski poinformował o narodowej kwarantannie, która miała obowiązywać od 28 grudnia do 17 stycznia. W praktyce oznaczało to ponowne zamknięcie galerii handlowych, klubów sportowych, hoteli czy stoków narciarskich.
https://tiny.pl/7v2dt
Do krajów takich jak Włochy, Polska i Irlandia dotarły pierwsze partie zamówionych szczepionek koncernu Pfizer , co umożliwiło rozpoczęcia programów szczepień.
Grudzień przyniósł także rozwiązanie sporu między Unią Europejską, a rządami Węgier i Polski w sprawie budżetu UE na lata 2021-2027 oraz Funduszu Odbudowy. Główna oś konfliktu dotyczyła warunkowania wypłat środków z budżetu mechanizmem praworządności danego kraju członkowskiego. Porozumienie pozwoli uzyskać Polsce z unijnego budżetu blisko 750 mld zł.
Głównymi wydarzeniami emocjonującymi polskich inwestorów giełdowych była długo wyczekiwana premiera gry Cyberpunk 2077.
Koniec roku okazał się bardzo dobry w wykonaniu takich walorów jak miedź (wieloletni rekord na poziomie 8027 USD / tonę) oraz Bitcoin (z końcem roku jeden BTC wyceniany jest powyżej 100 000 zł).
Wykres miesiąca
Jednym z najbardziej interesujących wydarzeń na polskiej giełdzie w grudniu była premiera gry Cyberpunk 2077, stworzonej przez studio CD Project Red. Oczekiwania rynku, stymulowane dodatkowo wielokrotnym przekładaniem terminu premiery pozwoliły wywindować kurs polskiego studia do historycznego maksimum na poziomie 464,20 zł za akcję. Pomimo pozytywnych informacji dotyczących sprzedaży przedpremierowej w wysokości 8 milionów kopii oraz dużego zainteresowania graczy w dniu premiery na platformach typu Steam oraz Twitch, kurs akcji CDR w kolejnych dniach znalazł się w silnej tendencji spadkowej. Duża liczba błędów technicznych oraz systemowe niedociągnięcia, przy jednocześnie napływającej coraz większej liczbie negatywnych recenzji i opinii ze strony graczy zweryfikowała przedpremierową, rekordową wycenę. W przeciągu kilku dni presja sprzedażowa okazała się na tyle silna, że w trakcie apogeum spadków akcje CD Projekt można było nabyć za 238,50 zł. Poprawie sentymentu na walorach polskiej spółki dodatkowo nie sprzyjały napływające informacje o tymczasowym wycofaniu gry ze sprzedaży w sklepie online Playstation Store. W odpowiedzi na zaistniałą sytuację, spółka zaproponowała zwrot kosztów zakupu gry wszystkim, którzy wyrazili taką chęć do 21 grudnia. Zarząd CD Projekt poinformował o pozwie zbiorowym złożonym przez amerykańskich inwestorów, którzy domagają się ustalenia, czy działania polskiego studia i jego zarządu były zgodne z prawem federalnym.
