Zdanie o raporcie
Sektor banków komercyjnych jest istotnym elementem gospodarki oraz rynku finansowego. Jest również najwyżej wycenianym sektorem Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie.
W raporcie m.in. opisujemy sektor, analizujemy wpływ ostatnich wydarzeń na wyniki i notowania spółek, oraz wyjaśniamy dlaczego bankowe spółki o najwyższej kapitalizacji nie są tematem rozmów pasjonatów giełdy.
Informacje podstawowe
Znaczenie banków
Kondycja banków znacząco wpływa na wartość najważniejszych indeksów giełdowych notowanych na warszawskim parkiecie. Ich akcje stanowią ponad 37% wartości rynkowej wszystkich spółek[1].
Do indeksu WIG-20, składającego się z dwudziestu najpłynniejszych i największych spółek notowanych na GPW należy pięć banków:
- PKO BP S.A.,
- Bank Pekao S.A.,
- Santander Bank Polska S.A.
- mBank S.A.
- Alior Bank S.A.
Wśród spółek tworzących WIG-30 oprócz wyżej wymienionych znajdują się dwie kolejne instytucje bankowe:
- Bank Millennium S.A.,
- ING Bank Śląski S.A
Na rynku podstawowym wycenianych jest łącznie 15 banków.
Poza wspomnianą siódemką warto zwrócić uwagę na dwa przedsiębiorstwa. W ramach dual listingu[2]na GPW przedmiotem obrotu są akcje Banco Santander S.A. oraz UniCredit Sp.A. Hiszpańskie konsorcjum, będące głównym akcjonariuszem m.in. Santander Bank Polska S.A. jest największym bankiem w Unii Europejskiej i drugim największym w Europie (za HSBC). Włoski gigant również jest sklasyfikowany w ścisłej czołówce europejskich banków. Działa w 17 europejskich państwach, a w Polsce do niedawna był głównym akcjonariuszem Banku Pekao S.A. Łącznie giełdowa wycena tych dwóch banków stanowi aż 26% całkowitej kapitalizacji spółek, których akcje notowane są na GPW oraz około 68% łącznej kapitalizacji sektora bankowego. Stąd też, planowany de-listing UniCredit[3] z warszawskiego parkietu będzie miał duży wpływ na wycenę polskiej giełdy.
[1] Stan na dzień 27.08.2020 r.
[2] Dual listing – spółki notowane są na przynajmniej dwóch giełdach papierów wartościowych.
[3] W związku ze sprzedażą akcji Banku Pekao S.A. UniCredit nie ma już obowiązku bycia notowanym na GPW. Walne zgromadzenie akcjonariuszy w zeszłym roku upoważniło zarząd do podjęcia działań mających na celu opuszczenie warszawskiej giełdy.
Indeks WIG-banki
WIG-banki jest jednym z subindeksów indeksu WIG. Uwzględnia on notowania spółek należących do sektora bankowego. Jest to indeks dochodowy, więc oprócz kursu poszczególnych walorów uwzględnia także dochody z dywidendy i praw poboru. Mierzy on efektywność inwestycji w spółki tej branży.
Banki, których notowania są uwzględnione przy obliczaniu indeksu WIG-30 w ponad 93% odpowiadają za wycenę indeksu WIG-Banki.
Dla dwóch spółek zagranicznych, które wyróżniają się wysoką wartością rynkową, GPW jest mało znaczącą giełdą. Ich wycena odbywa się przede wszystkim na zagranicznych parkietach. Również sytuacja ekonomiczno-polityczna w Polsce nie wpływa na kursy ich akcji. Stąd też, walory spółek nie cieszą się zbyt dużym zainteresowaniem polskich inwestorów, którzy rzadko obracają akcjami tych dwóch banków. Przykładem takiego zachowania są statystyki sesji giełdowej z 27 sierpnia. Spółki krajowe cieszyły się znacznie większą popularnością niż spółki zagraniczne. Przy handlu akcjami UniCreditu płynność nie istniała. W czasie sesji zawarto tylko jedną transakcję. Akcje Banco Santanderu były przedmiotem większej liczby transakcji, jednakże wartość obrotu była niemal niezauważalna w porównaniu do wartości obrotu akcjami spółek należących do WIG-20.
Wolniej znaczy więcej
Wśród czynników wpływających na zainteresowanie inwestorów znajduje się struktura akcjonariatu spółki. Wskaźnik free float informuje o odsetku akcji, które nie znajdują się w portfelach głównych udziałowców. Za głównego akcjonariusza uważa się podmiot, który posiada ponad 5% akcji.
Wysoki poziom wskaźnika jest cechą charakterystyczną banków kontrolowanych bezpośrednio bądź pośrednio przez Skarb Państwa (PKO BP, Alior Bank, Pekao S.A.). Wśród pozostałych banków odsetek akcji w wolnym obrocie jest znacznie niższy.
Akcje spółek, których duża część kapitału jest rozproszona są atrakcyjniejsze dla małych inwestorów. Świadczą o tym dane dot. wolumenu obrotu i jego wartości. Wartość obrotu akcjami Alior Banku sprawia, że jest on notowany w indeksie WIG-20 mimo relatywnie niskiej wartości rynkowej, podczas gdy znacznie wyżej wyceniany ING BŚ nie mieści się w tym gronie.
Sytuacja sektora
Wpływ recesji na działalność banków
Sektor bankowy jest bardzo wrażliwy na sytuację gospodarczą. W sytuacji kryzysu zachodzi kilka zjawisk, które powodują znaczne pogorszenie sytuacji finansowej spółek należących do sektora. Jednym z nich jest zatrzymanie dynamiki akcji kredytowej. Recesja nie sprzyja podejmowaniu ryzyka zaciągania zobowiązań przez przedsiębiorców oraz konsumentów. W takiej sytuacji często dochodziło również do panik bankowych, podczas których znaczna liczba klientów pragnęła wycofać swoje depozyty z banków.
Spadek tempa wzrostu gospodarczego ogranicza działania na rynku kredytowym nie tylko po stronie kredytobiorców, ale również po stronie kredytodawców. Banki obawiając się niewypłacalności kontrahentów znacznie rozważniej podejmują swoje decyzje.
W czasie trwania kryzysu związanego z pandemią banki musiały stawić czoła decyzjom Rady Polityki Pieniężnej. Ustalenie poziomu stopy referencyjnej w wysokości 0,1% spowodowało obniżenie maksymalnego poziomu oprocentowania kredytów konsumenckich do 7,2%.
Wirusowa redukcja
Pandemia spowodowała głęboki spadek kursów akcji spółek sektora. W przeciwieństwie do innych branż, które odbiły się od marcowych minimów, wycena rynkowa banków komercyjnych utrzymuje się na stałym, niskim poziomie. Kurs WIG-Banki zakończył 27 sierpnia na poziomie 3949,52 pkt. Jest to wartość o 41,65% niższa od kursu otwarcia pierwszej tegorocznej sesji. W analogicznym okresie WIG stracił „tylko” 9,17%. Utrzymywanie rekordowo niskich stóp procentowych będzie utrudniało bankom proces odbudowywania swojej wartości rynkowej.
Kryzys wyników
Pandemia koronawirusa spowodowała przecenę akcji banków, ale też zauważalnie wpłynęła na zyskowność spółek sektora. W porównaniu z I półroczem ubiegłego roku, zysk netto banków za pierwsze sześć miesięcy tego roku był znacznie niższy. Zysk netto PKO BP był niższy o 37,3%, Banku Pekao S.A. o 33,8%, Santander Banku o 49,1%, a Alior Bank pierwsze półrocze zamknął wyraźną stratą.
Liczenie strat
Inwestorzy, którzy podjęli rok temu decyzję o długoterminowej inwestycji w spółki prowadzące działalność bankową stracili znaczną część zainwestowanego kapitału. Sektor banków komercyjnych cechował się w tym czasie najniższą stopą zwrotu, czyli odznaczył się najwyższą stratą.
W poszukiwaniu odbicia
Większość największych spółek notowanych na GPW w ostatnich trzech miesiącach odbudowała przynajmniej część swojej wartości sprzed czasów pandemii. W tym czasie akcje dwunastu spółek podrożały, zaś ośmiu potaniały.
Akcje spółek sektora bankowego „ciągnęły” indeks WIG-20 w dół. Klasyfikując spółki według zmiany kursu w tym okresie, banki zajęły 12, 14, 16, 17 oraz 18 miejsce.
