- Blaski i cienie polskiej energetyki
- Obniżka VAT i wciąż wysoka inflacja
- Spadek kosztów w rolnictwie
- Drożejąca ropa i renesans miedzi
- Mocny dolar, jeszcze mocniejszy jen
Blaski i cienie polskiej energetyki
Niepewność związana z sytuacją kopalni Turów zaczyna znikać. W czwartek w Pradze została podpisana, a w piątek zrealizowana polsko-czeska umowa pozwalająca Polsce kontynuować wydobycie węgla brunatnego i wycofująca skargę Czechów do TSUE. Polska w zamian zapłaciła 45 mln euro odszkodowania i przyjęła zobowiązanie budowy podziemnej bariery wodnej chroniących Kraj Liberecki w Czechach przed odpływem wód podziemnych. Informacja ta bardzo pozytywnie wpłynęła na sytuacje polskiego sektora energetycznego i górniczego na warszawskiej giełdzie, bo już w dniu podpisania porozumienia PGE zyskał prawie 8%, a Tauron 3%. Sytuacja ta jednak nie utrzymała się długo, bo już w piątek nastąpiła głęboka korekta w przypadku obu spółek i notowania nadal znajdują się na wciąż relatywnie niskim poziomie. Rynek bowiem oprócz pozytywnego impulsu dostał niepokojący raport Polskiego Alarmu Smogowego informujący o wzroście cen węgla (głównego surowca energetycznego Polski) o 60% w skali roku.
Obniżka VAT i wciąż wysoka inflacja
Temat Turowa wypchnął z pierwszych stron gazet kwestię obniżki VAT-u, który wpływa na gospodarkę w znacznie większym stopniu. Obniżka objęła szeroką gamę dóbr: większość podstawowych produktów spożywczych, gaz ziemny, ciepło, energię elektryczną, paliwo oraz nawozy sztuczne. Ma obowiązywać do 31. lipca, a ministerstwo finansów spodziewa się, że znacząco obniży to inflację. Jednak wśród analityków nie ma takiego entuzjazmu. Bank Credit Agricole przeprowadził analizę, z której wynika, że działania rządu mogą spowodować nawet zwiększenie cen żywności. Sytuacja makroekonomiczna jest niepokojąca także w strefie euro. W tym tygodniu Eurostat opublikował dane o inflacji za styczeń 2022, która wyniosła 5,1%. Sytuacja w ostatnich miesiącach zaczyna być realizacją prognoz z września 2021, kiedy w mediach ekonomicznych na całym świecie najczęściej powtarzanym i odmienianym przez wszystkie przypadki słowem była stagflacja.
W kontrze do danych z Europy znajdują się informacje zza oceanu. Najnowszy odczyt danych o rynku pracy (NFP) informujący o powstaniu w USA w 467 tysięcy nowych miejsc pracy pozytywnie zaskoczył amerykańską giełdę. Indeks S&P 500 wzrósł w piątek (w dniu publikacji raportu NFP) o 0,52%.
Spadek kosztów w rolnictwie
Beneficjentami wyżej opisanej polityki fiskalnej polskiego rządu są rolnicy, którzy w tym okresie tradycyjnie dokonują zakupów nawozów sztucznych, których ceny w ostatnim czasie stale szły w górę z powodu inflacji, a także sytuacji na rynku gazu ziemnego, będącego ważnym elementem przemysłu chemicznego. Obniżka VAT to jednak miecz obosieczny dla sektora, bo z jednej strony spadają koszty czynników produkcji, ale z drugiej obniżka VAT może pociągnąć za sobą spadek cen płodów rolnych. Argumentem przemawiającym za wyżej wymienionym scenariuszem jest fakt, iż niezmieniona zostaje sytuacja rolników ryczałtowych, którzy nadal będą otrzymywać zwrot podatku przy sprzedaży towarów. Oznacza to, że ustawodawca brał pod uwagę spadek cen i nie chciał dwukrotnie, raz poprzez ceny i drugi raz przez podatek zmniejszać dochodów rolników.
Drożejąca ropa i renesans miedzi
Trudno w ostatnim czasie znaleźć artykuł bez wzmianki o inflacji, ale także ropa staje się tematem równie istotnym. O obniżce podatku VAT możemy wkrótce zapomnieć, gdyż cena surowca od początku grudnia systematycznie idzie w górę. Obecnie cena baryłki oscyluje w okolicach 92 $, a według większości ekonomistów, przekroczenie psychologicznego progu 100 $ jest kwestią czasu.
Wśród inwestorów na rynku surowcowym zainteresowanie wzbudza także miedź. Wszystko przez rosyjskich inżynierów przymierzających się do rozpoczęcia wydobycia tego surowca w złożach w kopalni Udokan w Kraju Zabajkalskim. Rosjanie podkreślają znaczenia złóż miedzi w kontekście zielonej transformacji energetycznej, w której miedź odgrywa kluczowe znaczenia, gdyż jest podstawowym surowcem do tworzenia przewodów energetycznych. Nowa technologia ma znacząco podnieść efektywność złóż – z 0,3% z rudy do 1%. Inwestycja wymaga jednak nakładów sięgających 8,5 mld $. Perspektywiczny surowiec, znaczący wzrost wydajności i rozmiary inwestycji przyczyniają się do zainteresowania branży górniczej.
Mocny dolar, jeszcze mocniejszy jen
Dane o rynku pracy w USA przełożyły się na aprecjację dolara wobec głównych walut za wyjątkiem jena, który dzięki wyjątkowo niskiej w skali świata inflacji, pozostaje najmocniejszą walutą. Potęguje to odczuwalność wysokich cen ropy naftowej i w konsekwencji kosztów transportu. Zapowiedź likwidacji Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego oraz decyzja prezydenta Bidena o wysłaniu do Polski 2 tysięcy żołnierzy spowodowała umocnienie się złotego wobec dolara, euro, funta szterlinga i franka szwajcarskiego. Nadal jednak widoczne jest osłabienie złotego, leja bułgarskiego czy hrywna ukraińska wobec rubla rosyjskiego. Wśród długookresowych trendów analitycy prognozują dalsze umacnianie się złotego do czeskiej korony. Twierdzenie to popierają tym, że czeski bank centralny najprawdopodobniej zakończy już serię stóp procentowych czego nie należy się spodziewać po polityce monetarnej NBP.
Kurs EUR/PLN w dniach 31.01-04.02.2022
